DUYU BÜTÜNLEME DERKEN HANGİ DUYULARIMIZDAN BAHSEDİYORUZ?

Öğrenmenin temelinde yer alan ve duyu bütünleme bozuklukları arasında en çok problem görülen duyular şunlardır:

1– Vestibuler duyu:

Vücudumuzun denge merkezidir. İç kulağımızda yer alan bu duyumuz, vücudumuzu yerçekimine karşı dengede tutmamızı sağlar. Uzaysal ve görsel algı, vücudumuzun nerede olduğu algısı, duruş, dikkat ve dil becerileri bu sistemle sağlanır. Vestibuler (Denge) fonksiyonlar; motor beceriler, görsel-uzaysal algı, dil becerileri, el tercihi ve motor planlama için gereklidir.

2- Proprioseptif duyu:

Kas eklem sistemimizdir. Özduyum da diyebileceğimiz, vücudumuzla ilgili farkındalığı ve hareketlerimizi kontrol etmemizi sağlayan sistemdir. Kaslarımızla ilişki kurarak, bir beceriyi ya da aktiviteyi sürdürürken ne kadar kuvvet uygulanması gerektiğini uyarlar. Beden algısı ile ilgili olan bu sistem, örneğin bir yerlere çarpmadan yürümemizi sağlar.

3- Interoseptive duyu:

İçsel duyudur. Yani iç organlarımızdan aldığımız uyaranları vücudumuzdan beynimize gönderen sistemdir. Karnımızın açlığı, tok hissetme veya tuvalet ihtiyacımızı bu sistem ile kontrol ederiz.

Duyu bütünleme, kişinin vücudunu çevreye uygun bir şekilde kullanmasını mümkün kılan bir nörolojik işlemdir. Başka bir deyişle, kişinin vücudundan ve çevresinden gelen duysal, yani duyuyla alınan bilgileri organize etme becerisidir. Bu kavram ilk olarak 1972 yılında A.Jean Ayres tarafından ortaya konmuştur. Duyu Bütünleme, beyin ve davranış ilişkileri üzerine odaklanır. Dolayısıyla duyu bütünleme ile öğrenme arasında bir bağlantı vardır. Bu ilişkiyi şöyle açıklayabiliriz: Öğrenme; hareket ve çevreden gelen duysal bilgileri işlemleme ve bunları, davranışları planlamak ve organize etmek için kullanma yeteneğine bağlıdır. Duysal işlemleme kabiliyeti az veya zayıf olan bireyler, öğrenme ve davranışı etkileyen uygun aksiyonlar üretmekte zorluk çekerler. Adaptif, yani uyumsal cevapların çıktığı, duysal olarak verimli aktiviteler, duyusal işlemleme yeteneğini arttırır ve dolayısıyla öğrenme ve davranışı geliştirir.
Duyu Bütünleme tedavisi, pediatrik fizyoterapi hizmetlerinden biridir. Uygun tedavinin belirlenmesi ile genellikle olumlu sonuçlar elde edilir.

Nedenleri

Genetik faktörler, değişen yaşam koşulları, şehirleşmenin artması ve şehirleşmenin sosyalleşmenin önüne geçmesi, park ve sokakların olmaması son yıllarda bu sorunu yaşayan çocukların artmasında en önemli etkenler arasındadır. Zihinsel olarak normal gelişim gösteren çocuklarda da duyu bütünleme sorunları gözlenebilir. Daha çok evde kapalı büyüyen, teknolojik cihazlarla erken yaşta tanışan ve etkileşim temelli oyun oynanmayan çocuklarda daha sık görülür.

Tedavi Alanları

Duyu Bütünleme Terapisi’nin tedavi alanları; dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, dil ve konuşma sorunları, öğrenme bozukluğu, normal dışı gelişim, gelişimsel koordinasyon bozukluğu, otizm, down sendromu, cerebral palsy, yeme sorunları, uyku sorunları ve sosyalleşme sorunları. Duyu Bütünleme Terapisi, pediatrik fizyoterapi ve ergoterapi hizmetlerinden biridir. Uygun tedavinin belirlenmesi ile genellikle olumlu sonuçlar elde edilir.